تحقیقات قدیمی‌تر، ارتباطی بین سردردهای صبحگاهی و فشار خون بالا پیدا کرده بودند. اما مطالعات جدیدتر نشان می‌دهند که این ارتباط ممکن است چندان قوی نباشد. افرادی که فشار خون بالا دارند، ممکن است سردرد را تجربه کنند، اما هنوز مشخص نیست که فشار خون بالا مستقیماً عامل ایجاد سردرد است یا خیر. بیشتر کارشناسان معتقدند که سردرد معمولاً یکی از علائم نادر فشار خون بالا است و فقط در مواردی رخ می‌دهد که فشار خون به سطوح بسیار بالایی برسد. یک بررسی علمی در سال ۲۰۲۱ نشان داد که اختلاف در نتایج مطالعات به دلیل تفاوت در روش‌های تحقیقاتی است. به عنوان مثال:
- یک مطالعه‌ی ایرانی در سال ۲۰۲۱ ارتباط قوی بین فشار خون بالا و سردرد را گزارش کرد.
- در حالی که یک مطالعه‌ی نپالی در همان سال هیچ ارتباطی بین این دو پیدا نکرد.
آیا فشار خون بالا می‌تواند باعث سردرد شود؟
مطالعات مختلف درباره‌ی اینکه آیا فشار خون بالا می‌تواند موجب سردرد شود، نتایج متفاوتی ارائه داده‌اند. با این حال، سردرد ممکن است یکی از علائم بحران فشار خون (افزایش شدید و خطرناک فشار خون) باشد. فشار خون بالا که به آن هایپرتانسیون نیز گفته می‌شود، تقریباً نیمی از بزرگسالان آمریکایی را تحت تأثیر قرار داده است. این بیماری شایع معمولاً بدون علائم آشکار است، به همین دلیل بسیاری از افراد از داشتن آن بی‌اطلاع هستند. اگرچه تحقیقات درباره‌ی ارتباط فشار خون بالا و سردرد نتایج متفاوتی داشته‌اند، اما کارشناسان موافقند که سردرد ممکن است نشانه‌ی بحران فشار خون باشد، وضعیتی که در آن فشار خون به سطح بسیار بالایی می‌رسد.
برای اطلاعات بیشتر مقاله ی سنگینی سر و فشار خون را بخوانید
فشار خون بالا و میگرن
اگر قبلاً به میگرن (یکی از انواع شایع سردرد) مبتلا باشید، تحقیقات جدید نشان می‌دهند که فشار خون بالا ممکن است شدت آن را افزایش دهد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۴ نشان داد که فشار خون بالا ممکن است در توسعه‌ی میگرن مزمن نقش داشته باشد. میگرن زمانی مزمن محسوب می‌شود که فرد حداقل ۱۵ روز در ماه سردرد داشته باشد که ۸ مورد از آن‌ها، سردردهای میگرنی باشند و این وضعیت حداقل ۳ ماه ادامه یابد. البته، برای تأیید این موضوع، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
بحران فشار خون و سردرد
در زمان بحران فشار خون که به آن هایپرتانسیون بدخیم نیز گفته می‌شود، فشار داخل جمجمه افزایش می‌یابد. این افزایش فشار ناشی از افزایش ناگهانی و شدید فشار خون به سطوح بحرانی است. سردرد ناشی از بحران فشار خون با سایر انواع سردردها یا میگرن متفاوت است. داروهای معمولی برای درمان سردرد، مانند آسپرین، در این شرایط تأثیری ندارند. علائم دیگر هایپرتانسیون بدخیم عبارتند از:
- تاری دید
- درد قفسه‌ی سینه
- حالت تهوع
دیگر علل احتمالی سردرد
فارغ از اینکه فشار خون بالا دارید یا خیر، شناسایی علت سردرد برای درمان مناسب آن بسیار مهم است. سایر دلایل احتمالی سردرد عبارتند از:
- اختلالات اولیه‌ی سردرد: شامل بیماری‌هایی مانند میگرن یا سردرد خوشه‌ای. (میگرن در زنان شایع‌تر است، اما سردرد خوشه‌ای در مردان بیشتر دیده می‌شود.)
- آرتروز گردن (استئوآرتریت گردنی): بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا، مخصوصاً سالمندان، ممکن است دچار آرتروز گردن شوند که خود می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود.
- اضطراب یا افسردگی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که ارتباط قوی‌ای بین فشار خون بالا و اختلالات اضطرابی وجود دارد. افرادی که اضطراب یا افسردگی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سردرد هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مکرراً دچار سردرد می‌شوید، لازم است علت آن مشخص شود. ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید و علائم خود را با او در میان بگذارید. پزشک می‌تواند فشار خون شما را بررس کند و مشخص کند که آیا در محدوده‌ی طبیعی قرار دارد یا نه.
فشار خون بالا در صورت عدم تشخیص و درمان می‌تواند منجر به آسیب کلیوی، بیماری‌های قلبی و سایر عوارض جدی شود. اگر قبلاً تشخیص فشار خون بالا دریافت کرده‌اید و احساس فشار شدید در سر خود دارید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. این وضعیت ممکن است نشانه‌ی بحران فشار خون باشد که باید فوراً درمان شود.
چگونه سردرد را درمان کنیم؟
مهم نیست علت سردرد چیست، افراد معمولاً به دنبال راهی برای تسکین سریع آن هستند. اما اگر فشار خون بالا دارید و برای کنترل آن دارو مصرف می‌کنید، باید دقت کنید که چه روشی را برای درمان سردرد انتخاب می‌کنید تا مشکلی ایجاد نشود. همیشه برچسب داروهای خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که داروی مصرفی باعث افزایش فشار خون شما نمی‌شود.
۱. درمان دارویی
- استامینوفن (Tylenol) یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌توانند به تسکین درد کمک کنند.
- اگر این داروها مؤثر نباشند، پزشک ممکن است داروهای قوی‌تر مانند تریپتان‌ها یا گپانت‌ها را تجویز کند.
- در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای پیشگیرانه برای کاهش دفعات سردرد تجویز کند.
۲. درمان‌های غیردارویی
استراحت در یک اتاق تاریک و ساکت برای بسیاری از افراد مؤثر است. قرار دادن کمپرس سرد روی پیشانی می‌تواند به کاهش درد کمک کند. سایر روش‌های کنترل سردرد بدون دارو عبارتند از:
- تحریک عصب
- بیوفیدبک (بازخورد زیستی)
- تکنیک‌های آرام‌سازی و مدیتیشن
- تغییر رژیم غذایی: کاهش مصرف امگا-۶ و افزایش امگا-۳ می‌تواند به کاهش دفعات سردرد کمک کند.ش
