فشارخون بالا (هایپرتانسیون) و فشارخون پایین (هایپوتانسیون) هر دو می‌توانند تأثیرات جدی بر سلامت داشته باشند، اما علائم و تأثیرات آن‌ها بر بدن متفاوت است. در ادامه، شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو وضعیت بررسی شده است. برای راحتی شما و توجه بهتر، علائم فشارخون بالا و پایین را به صورت جدول برای شما آورده ایم:
علائم فشارخون بالا و پایین: مقایسه‌ای جامع
| ویژگی‌ها | فشارخون بالا (Hypertension) | فشارخون پایین (Hypotension) |
|---|---|---|
| تعریف | افزایش غیرطبیعی فشار خون در شریان‌ها (بیشتر از 130/80 mmHg) | کاهش غیرطبیعی فشار خون (کمتر از 90/60 mmHg) |
| سردرد | معمولاً شدید و در ناحیه پشت سر، به‌ویژه صبح‌ها | نادر، مگر در صورت کاهش شدید جریان خون به مغز |
| سرگیجه و سبکی سر | در موارد شدید ممکن است رخ دهد | رایج، به‌ویژه هنگام ایستادن سریع (افت فشار ارتواستاتیک) |
| تاری دید | ممکن است به دلیل تأثیر بر عروق چشمی رخ دهد | معمولاً در صورت کاهش جریان خون به چشم اتفاق می‌افتد |
| تپش قلب | شایع، به دلیل افزایش فشار روی قلب | ممکن است همراه با ضعف و احساس غش باشد |
| خستگی و ضعف | در موارد پیشرفته ممکن است احساس شود | بسیار رایج، ناشی از کاهش خون‌رسانی به اندام‌ها |
| تعریق زیاد | معمولاً دیده نمی‌شود | رایج، به‌ویژه در موارد افت فشار ناگهانی |
| فشار یا درد قفسه سینه | ممکن است نشانه مشکلات قلبی باشد | ممکن است در نتیجه کمبود اکسیژن‌رسانی رخ دهد |
| خونریزی بینی | در برخی موارد افزایش ناگهانی فشار ممکن است باعث آن شود | نادر |
| حالت تهوع | گاهی دیده میشود، به‌ویژه در فشار بسیار بالا | شایع، به‌ویژه همراه با سرگیجه و افت ناگهانی فشار |
| احساس غش و بی‌حالی | نادر، مگر در موارد بحران فشارخون بالا | بسیار رایج، به‌ویژه پس از ایستادن یا تغییر وضعیت ناگهانی |
چگونه فشار خون اندازه گیری می شود؟
فشار خون در واقع نیرویی است که خون به دیواره شریان ها وارد می کند. پزشکان برای اندازه گیری فشار خون از دستگاه فشارسنج استفاده کرده و دو عدد را مورد بررسی قرار می دهند. عدد اول که فشار سیستولیک نام دارد، نشان دهنده میزان فشاری است که هنگام ضربان قلب به دیواره شریان ها وارد می شود. عدد دوم، یعنی فشار دیاستولیک، میزان فشار خون را در زمان استراحت کوتاه قلب (بین دو ضربان) نشان می دهد.
اگر فشار سیستولیک کمتر از ۱۲۰ و فشار دیاستولیک کمتر از ۸۰ باشد، فشار خون شما در محدوده طبیعی قرار دارد. این اعداد بر حسب میلی متر جیوه (mm Hg) می باشد. به عنوان مثال، فشار خون ۱۲۰ روی ۸۰، به صورت 120/80 mm Hg عنوان می شود.
چنانچه درگیر فشارخون بالا هستید مقاله ی پایین اوردن فشار خون بالا فوری را مطالعه کنید تا در مواقع ضروری از این راهکارها استفاده کنید.
فشار خون بالا و پایین چه تفاوتی دارند؟
فشار خون شما بالا و پایین، در هر دو صورت نگران کننده است! فشار خون همه افراد در طول روز به طور طبیعی نوسان دارد، اما اگر این تغییرات دائمی بوده و فشار خون شما همیشه بالاتر یا پایین تر از حد نرمال باشد، نیاز به بررسی و درمان خواهید داشت.
فشار خون بالا (هایپرتنشن) زمانی رخ می دهد که نیروی وارد شده به دیواره شریان ها بیش از حد و فشار خون پایین (هیپوتنشن) به حالتی گفته می شود که این نیرو کمتر از حد طبیعی باشد.
ممکن است از خودتان بپرسید ایا فشار خون پایین باعث مرگ میشود؟ جواب این سوال را در این مقاله بخوانید.
علائم فشار خون بالا و پایین چیست؟
با وجود اینکه فشار خون بالا به تدریج به شریان ها آسیب زده و خطر ابتلا به سکته مغزی، حمله قلبی، دیابت نوع ۲، بیماری های کلیوی و سایر مشکلات را افزایش می دهد، اما متأسفانه در بیشتر موارد علائم خاصی ندارد. با این حال، برخی از افرادی که فشار خونشان بسیار بالا است، علائمی مانند سردرد، خون دماغ، تنگی نفس، گیجی یا درد قفسه سینه را تجربه می کنند.
اگر مقدار فشار سیستولیک شما بین ۱۲۰ تا ۱۳۹ و فشار دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ باشد، در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا قرار داشته و زمانی که فشار سیستولیک شما بیشتر از ۱۴۰ یا فشار دیاستولیک بیشتر از ۹۰ باشد، به فشار خون بالا مبتلا هستید.
در مقابل، اگر فشار خون شما کمتر از 90/60 mm Hg باشد، در گروه ابتلایان به فشار خون پایین قرار گرفته و احتمالاً دچار برخی از علائم زیر خواهید شد:
- سرگیجه
- حالت تهوع
- ضعف
- احساس سبکی در سر
- سردی پوست
- تاری دید
- تنفس کم عمق
- خستگی
فشار خون پایین ممکن است بنا به دلایل مختلفی مثل کم آبی بدن، تغییر وضعیت ناگهانی مانند بلند شدن سریع از حالت نشسته، واکنش های آلرژیک یا مصرف برخی داروها ایجاد شود. در برخی موارد، این وضعیت می تواند نشانه ای از برخی بیماری ها یا عفونت ها باشد.درمان به موقع فشار خون بالا و پایین از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر نیاز به بررسی بیشتر دارید، می توانید با کلینیک قلب ما تماس گرفته و یک وقت ملاقات با پزشکان ما تنظیم کنید.
چگونه می توان فشار خون را در خانه کنترل کرد؟
اندازه گیری فشار خون در خانه کار بسیار آسانی است. در ادامه، چند نکته برای انجام دقیق تر این کار آورده شده است:
- استفاده از تجهیزات مناسب: بهتر است یک دستگاه فشارسنج دیجیتال خریداری کنید. مدل های بازویی معمولاً دقت بیشتری نسبت به مدل های مچی یا انگشتی دارند.
- اندازه گیری در ساعات مشخص: توصیه می شود فشار خون را هر روز در ساعات مشخص، مانند صبح و عصر، اندازه گیری کنید تا نتایج دقیق تری داشته باشید.
- اجتناب از مصرف برخی مواد غذایی قبل از اندازه گیری: مصرف مواردی مثل کافئین، الکل یا دخانیات حداقل ۳۰ دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون ممکن است نتایج اندازه گیری فشار را تحت تأثیر قرار دهد.
- استراحت قبل از اندازه گیری: بهتر است ۵ دقیقه در حالت نشسته و آرامش خود را حفظ کنید، تا بدن در شرایط مناسبی برای اندازه گیری دقیق تر قرار گیرد.
سوالات متداول
فشار خون بالا خطرناک تر است یا پایین؟
در صورت داشتن فشار خون بالا یا پایین، بهتر است با پزشک مشورت کنید. به طور کلی، اگر فشار خون پایین با علائم دیگری همراه نباشد، معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند. اما فشار خون بالا یک بیماری جدی محسوب شده و می تواند خطر مشکلات قلبی، کلیوی و مغزی را افزایش دهد.
آیا ممکن است فردی همزمان دچار فشار خون بالا و پایین شود؟
اگرچه این وضعیت بسیار نادر است، اما امکان نوسانات شدید فشار خون در برخی افراد وجود دارد! این مسئله می تواند به دلایل مختلفی مانند مصرف داروها، اختلالات سیستم عصبی خودکار یا کم آبی بدن رخ دهد.
یکی از انواع فشار خون پایین، افت فشار خون پس از غذا (Postprandial Hypotension) است که معمولاً در افرادی که فشار خون بالایی دارند، مشاهده می شود.
