علت تپش قلب چیست
تپش قلب یک حس عجیب است که در آن، شما به شکل غیرعادی ضربان قلب خود را احساس میکند. گاهی حس می‌کنید قلبتان خیلی تند می‌زند، گاهی خیلی کند، و گاهی هم انگار یک ضربه محکم می‌زند(لگد زدن قلب) یا یا از زدن می‌ایستد. در حالت عادی و بدون حس تپش قلب، قلب ما میتپد اما ما این تپش را احساس نمیکنیم. اگر بخواهیم خیلی خلاصه توضیح بدهیم باید بگوییم که هرزمان که تپیدن قلب خود را احساس کردید شما دچار تپش قلب شده اید. این تپش قلب ممکن است به خاطر هیجان، نوشیدن یک لیوان قهوه و یا یک مشکل قلبی مثل آریتمی و… باشد.
احساس تپش قلب
تپش قلب حسی است که در آن قلب شما به طور غیرعادی میتپد. لزوماً تغییر در ضربان قلب نیست، بلکه بیشتر به نحوه درک شما از ریتم آن مربوط میشود. ممکن است احساس کنید قلبتان:
- بالا و پایین می‌پرد یا می‌لرزد: حرکتی سریع و نامنظم.
- محکم می‌کوبد: یک ضربه قوی و پرقدرت.
- یک ضربه را جا می‌اندازد: حسی از مکث، و به دنبال آن یک ضربه قوی‌تر.
- با سرعت زیاد میتپد: حسی از تپش بسیار سریع قلب.
- ضربان سنگین دارد: یک ضربان سنگین و گنگ.
این احساسات می‌توانند در قفسه سینه، گلو یا گردن شما رخ دهند. ممکن است چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشد چه در حال فعالیت باشید، چه در حال استراحت.
علل شایع و بی‌خطر تپش‌های ناگهانی قلب
برای اینکه علت دقیق تپش قلب را پیدا کنیم معمولا به بیمار توصیه می کنیم از هولتر قلب استفاده کند.اغلب، شروع ناگهانی تپش قلب نشانه یک بیماری جدی قلبی نیست. بسیاری از عوامل روزمره می‌توانند این حس را تحریک کنند:
استرس و اضطراب:
این مورد احتمالاً شایع‌ترین عامل است. وقتی استرس یا اضطراب دارید، بدن شما هورمون‌هایی مانند آدرنالین ترشح میکند. آدرنالین بدن شما را برای واکنش “جنگ یا گریز” آماده میکند که شامل افزایش ضربان قلب و محسوس‌تر شدن تپش‌ها میشود. حملات پانیک به ویژه می‌توانند منجر به تپش‌های شدید و ناگهانی همراه با تنگی نفس و گرفتگی قفسه سینه شوند.
کافئین:
قهوه صبحگاهی شما، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، یا حتی برخی چای‌ها حاوی کافئین هستند، یک محرک که می‌تواند ضربان قلب شما را تسریع کرده و شما را از تپش‌های آن بیشتر آگاه کند. برای برخی افراد، حتی مقادیر متوسط نیز می‌تواند تپش قلب را تحریک کند.
نیکوتین:
نیکوتین موجود در سیگار و سایر محصولات توتون، یکی دیگر از محرک‌هایی است که بر ضربان و ریتم قلب شما تأثیر می‌گذارد.
الکل:
حالی که الکل ممکن است در ابتدا ضربان قلب شما را کند کند، مصرف بیش از حد، به ویژه نوشیدن زیاد در یک نوبت، می‌تواند آریتمی‌ها (ضربان قلب نامنظم) و تپش قلب را تحریک کند که اغلب به آن “سندرم قلب تعطیلات” می‌گویند.
کم‌آبی بدن (دهیدراسیون):
وقتی به اندازه کافی آب نمی‌نوشید، حجم خون شما می‌تواند کاهش یابد، که باعث میشود قلب شما برای گردش خون سخت‌تر کار کند. این تلاش فزاینده می‌تواند منجر به تپش قلب شود.
کمبود خواب:
محرومیت مزمن از خواب می‌تواند بر بدن شما استرس وارد کند و به طور بالقوه منجر به عدم تعادل هورمونی شود که بر ریتم قلب تأثیر می‌گذارد.
ورزش‌های سنگین:
در طول فعالیت بدنی شدید، طبیعی است که قلب شما سریع‌تر و قوی‌تر بتپد. گاهی اوقات، ممکن است شما از این ضربان‌های قوی‌تر آگاهی بیشتری پیدا کنید و آن‌ها را به عنوان تپش قلب حس کنید.
تغییرات هورمونی:
نوسانات هورمونی می‌توانند بر ریتم قلب تأثیر بگذارند. این امر در موارد زیر رایج است:
- قاعدگی: تغییرات استروژن و پروژسترون می‌توانند بر ضربان قلب تأثیر بگذارند.
- بارداری: افزایش حجم خون و تغییرات هورمونی در دوران بارداری طبیعی است که اغلب منجر به تپش قلب میشود.
- یائسگی: گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی می‌توانند با تپش قلب همراه باشند.
- اختلالات تیروئید: پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدی) بدن شما را با هورمون‌های تیروئید اشباع میکند که منجر به متابولیسم و ضربان قلب سریع‌تر میشود و اغلب به صورت تپش قلب احساس میشود.
برخی داروها:
برخی داروهای بدون نسخه و تجویزی می‌توانند تپش قلب را به عنوان یک عارضه جانبی داشته باشند. این داروها شامل:
- ضداحتقان‌ها (موجود در داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا)
- اسپری‌های آسم
- قرص‌های لاغری
- داروهای تیروئید
- برخی داروهای ضدافسردگی
افت قند خون (هیپوگلیسمی):
وقتی قند خون شما خیلی پایین می‌آید، بدن شما آدرنالین ترشح میکند تا سعی کند آن را بالا ببرد، که می‌تواند باعث تپش قلب شود. این در افراد دیابتی که انسولین مصرف می‌کنند رایج است.
کم‌خونی (آنمی):
اگر بدن شما گلبول‌های قرمز کافی نداشته باشد، قلب شما مجبور است برای رساندن اکسیژن سخت‌تر کار کند که می‌تواند منجر به تپش قلب شود.
چه زمانی تپش قلب می‌تواند نشانه یک بیماری قلبی باشد؟
در حالی که بسیاری از علل بی‌خطر هستند، تپش قلب ناگهانی گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری قلبی زمینه‌ای باشد. این موارد معمولاً نیاز به ارزیابی پزشکی دارند:
- آریتمی‌ها (ضربان قلب نامنظم): تپش قلب اغلب علامت اصلی آریتمی‌های مختلف است، جایی که سیگنال‌های الکتریکی قلب به درستی کار نمی‌کنند. مثال‌ها شامل:
- فیبریلاسیون دهلیزی (AFib): یک آریتمی شایع است که در آن حفره‌های بالایی قلب به طور نامنظم و سریع می‌تپند. این می‌تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.
- تاکی‌کاردی فوق بطنی (SVT): ضربان قلب بسیار سریع که در حفره‌های بالایی قلب شروع میشود.
- انقباضات زودرس دهلیزی (PACs) یا انقباضات زودرس بطنی (PVCs): این‌ها ضربان‌های اضافی یا از دست رفته قلب هستند که بسیار رایج و معمولاً بی‌ضررند، اما گاهی اوقات می‌توانند پرتعدادتر یا آزاردهنده‌تر باشند.
- بیماری دریچه‌های قلب: مشکلات دریچه‌های قلب (مانند پرولاپس دریچه میترال، تنگی دریچه آئورت) می‌توانند بر جریان خون تأثیر بگذارند و به قلب فشار وارد کنند که منجر به تپش قلب میشود.
- نارسایی قلبی: وضعیتی که در آن قلب به اندازه کافی کارآمد خون را پمپ نمی‌کند، که می‌تواند باعث ضربان قلب نامنظم شود زیرا قلب سعی میکند جبران کند.
- کاردیومیوپاتی: بیماری‌های عضله قلب که می‌توانند آن را ضعیف یا سفت کنند و به طور بالقوه منجر به آریتمی شوند.
- نقص‌های مادرزادی قلب: مشکلات ساختاری در قلب که از بدو تولد وجود دارند، گاهی اوقات می‌توانند به صورت تپش قلب ظاهر شوند.
علت تپش قلب در زنان
تپش قلب در زنان اغلب به دلیل تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتد و می‌تواند نگران‌کننده باشد:
چرخه قاعدگی: نوسانات هورمون‌های استروژن و پروژسترون در طول چرخه قاعدگی می‌تواند بر ضربان قلب تأثیر بگذارد.
بارداری: حجم خون در دوران بارداری افزایش می‌یابد و قلب باید برای پمپاژ این حجم اضافی، سخت‌تر کار کند. این امر طبیعی است، اما اگر با سرگیجه یا تنگی نفس همراه بود، باید به پزشک مراجعه کرد.
یائسگی: در دوران یائسگی، کاهش سطح استروژن می‌تواند باعث تپش قلب و گرگرفتگی شود.
اضطراب: زنان بیشتر از مردان در معرض اضطراب و استرس هستند که این حالت‌ها یکی از شایع‌ترین علل تپش قلب محسوب می‌شوند.
علت تپش قلب در جوانان
جوانان اغلب به دلیل سبک زندگی پرفشار و مصرف مواد محرک، دچار تپش قلب می‌شوند:
نوشیدنی‌های انرژی‌زا و کافئین: مصرف بالای قهوه، نوشابه‌ها و مکمل‌های ورزشی می‌تواند باعث تپش قلب شود.
استرس تحصیلی یا شغلی: فشارهای روحی در سنین جوانی یکی از دلایل اصلی تپش قلب است.
کم‌خوابی: بی‌خوابی می‌تواند سیستم عصبی را تحریک کرده و ضربان قلب را بالا ببرد.
ورزش‌های شدید: فعالیت‌های بدنی سنگین، به خصوص اگر بدن به آن عادت نداشته باشد، باعث تپش قلب می‌شوند.
علت سردی دست و پا و تپش قلب
این دو علامت معمولاً با هم دیده می‌شوند و می‌توانند نشان‌دهنده یک مشکل در گردش خون باشند. این وضعیت اغلب به دلیل استرس شدید و واکنش بدن به آن رخ می‌دهد. در زمان استرس، بدن برای آمادگی در برابر خطر، جریان خون را از دست و پا به سمت اندام‌های حیاتی مثل قلب و مغز هدایت میکند. این امر باعث سردی دست و پا و افزایش ضربان قلب میشود.
اگر این علائم مکرر هستند، می‌توانند به مشکلات جدی‌تری مانند کم‌خونی (آنمی) یا بیماری‌های قلبی اشاره داشته باشند که باید توسط پزشک بررسی شوند.
علت تپش قلب و سیاهی رفتن چشم
این یک علامت هشدار جدی است. سیاهی رفتن چشم (یا Syncope) معمولاً به دلیل کاهش ناگهانی و موقت جریان خون به مغز رخ می‌دهد. وقتی این حالت با تپش قلب همراه میشود، می‌تواند نشانه یک مشکل زمینه‌ای قلبی-عروقی باشد.
علل احتمالی شامل موارد زیر است:
- آریتمی: ضربان قلب نامنظم که مانع از پمپاژ کافی خون به مغز میشود.
- افت ناگهانی فشار خون: معمولاً در اثر کم‌آبی بدن یا تغییر وضعیت ناگهانی (مثلاً بلند شدن سریع) اتفاق می‌افتد.
- مشکلات ساختاری قلب: مانند مشکلات دریچه‌های قلب.
تشخیص تپش قلب
برای تشخیص علت تپش قلب ناگهانی، پزشک شما ممکن است:
یک شرح حال پزشکی دقیق بگیرد: در مورد علائم، سبک زندگی، داروها و سابقه خانوادگی شما سوال میکند.
معاینه فیزیکی انجام دهد: به قلب و ریه‌های شما گوش می‌دهد، نبض و فشار خون شما را بررسی میکند.
الکتروکاردیوگرام (ECG/EKG) تجویز کند: این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت میکند. می‌تواند آریتمی‌ها را در صورت وقوع در طول آزمایش ثبت کند.
هولتر قلب : یک دستگاه ECG قابل حمل که برای 24 تا 48 ساعت (یا گاهی بیشتر) برای ثبت فعالیت قلب شما در طول فعالیت‌های روزمره شما استفاده میشود و شانس ثبت تپش قلب‌های متناوب را افزایش می‌دهد.
مانیتور رویداد را پیشنهاد کند: دستگاهی که برای هفته‌ها یا حتی ماه‌ها می‌پوشید و وقتی علائم را احساس می‌کنید آن را فعال می‌کنید.
آزمایش خون تجویز کند: برای بررسی شرایطی مانند اختلال عملکرد تیروئید، کم‌خونی یا عدم تعادل الکترولیت‌ها.
اکوکاردیوگرام (اکو) را در نظر بگیرد: یک سونوگرافی از قلب برای تجسم ساختار و عملکرد آن.
درمان تپش قلب ناگهانی کاملاً به علت اصلی آن بستگی دارد. اگر یک عامل سبک زندگی خاص (مانند کافئین یا استرس) شناسایی شود، تنظیمات ساده ممکن است کافی باشد. اگر یک بیماری قلبی یا مشکل پزشکی زمینه‌ای یافت شود، درمان ممکن است شامل داروها، تغییرات سبک زندگی یا در برخی موارد، روش‌هایی مانند ابلیشن یا حتی جراحی باشد.
درمان تپش قلب
درمان تپش قلب به علت اصلی آن بستگی دارد:
- درمان دارویی (قرص تپش قلب): اگر علت تپش قلب یک بیماری زمینه‌ای قلبی باشد، پزشک ممکن است قرص تپش قلب مانند داروهای بتا بلاکر یا کانال بلاکر را برای کنترل ضربان و ریتم قلب تجویز کند. هرگز بدون دستور پزشک از این داروها استفاده نکنید.
- درمان غیر دارویی: برای موارد خفیف و ناشی از استرس یا سبک زندگی، تغییرات زیر در اولویت هستند:
- کاهش استرس: تمرینات یوگا، مدیتیشن، و تکنیک‌های تنفس عمیق می‌توانند به آرامش سیستم عصبی کمک کنند.
- ترک محرک‌ها: مصرف کافئین، الکل و نیکوتین را به حداقل برسانید یا به کلی قطع کنید.
- مصرف آب: مصرف آب کافی و تغذیه مناسب برای حفظ تعادل الکترولیت‌ها ضروری است.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی متعادل و منظم می‌تواند به سلامت قلب کمک کند.
راهکارهای خانگی برای کاهش تپش قلب
مدیتیشن و یوگا:
به تمرینات تنفس عمیق و آرامش ذهن کمک می‌کنند و به مرور زمان ضربان قلب را منظم می‌کنند.
تنفس عمیق:
وقتی تپش قلب را حس کردید، برای چند دقیقه بنشینید، چشمانتان را ببندید و چند نفس عمیق و آهسته بکشید. این کار می‌تواند سیستم عصبی شما را آرام کند.
آب بنوشید
یک لیوان آب سرد بنوشید. کم‌آبی یکی از شایع‌ترین دلایل تپش قلب است.
خواب کافی:
سعی کنید ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید تا بدن و قلبتان به خوبی استراحت کنند.
در نهایت، هیچ یک از این روش‌ها جایگزین مشورت با پزشک نیست. همیشه برای تشخیص علت تپش قلب خود، با پزشک متخصص مشورت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در حالی که تپش قلب‌های گاه به گاه و کوتاه مدت بدون علائم دیگر اغلب جای نگرانی ندارند، اگر تپش قلب ناگهانی شما با موارد زیر همراه است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه یا سبکی سر
- تعریق غیرعادی
- سابقه بیماری قلبی در خانواده شما
- تپش قلب‌هایی که برای مدت طولانی (بیش از چند دقیقه) ادامه دارند یا بسیار مکرر اتفاق می‌افتند.
سوالات شایع بیماران درباره علت تپش قلب چیست؟
1. شایع‌ترین علت تپش قلب چیست؟
شایع‌ترین علت تپش قلب استرس، اضطراب یا فعالیت بدنی شدید است. اما عوامل دیگری مثل مصرف زیاد کافئین، کم‌خوابی، کم‌آبی بدن یا مصرف سیگار نیز می‌توانند نقش داشته باشند.
2. آیا تپش قلب همیشه خطرناک است؟
خیر. در بیشتر مواقع، تپش قلب موقتی و بی‌خطر است. اما اگر همراه با علائمی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه یا بی‌حالی شدید باشد، می‌تواند نشانه بیماری جدی مثل آریتمی یا مشکلات قلبی باشد.
3. آیا مشکلات تیروئید باعث تپش قلب میشود؟
بله. پرکاری تیروئید یکی از دلایل رایج تپش قلب است، زیرا هورمون‌های تیروئید می‌توانند ضربان قلب را افزایش دهند.
4. آیا کم‌خونی می‌تواند علت تپش قلب باشد؟
بله. کم‌خونی باعث میشود قلب برای رساندن اکسیژن کافی به بافت‌ها سخت‌تر کار کند، که این امر تپش قلب را ایجاد میکند.
5. آیا تپش قلب بعد از غذا طبیعی است؟
گاهی اوقات بعد از خوردن غذای سنگین یا مصرف زیاد کافئین، تپش قلب رخ می‌دهد که معمولاً بی‌خطر است. اما اگر مکرر اتفاق بیفتد، بهتر است بررسی پزشکی انجام شود.
همیارسیستم