علت بالا رفتن ناگهانی فشار خون و ضربان قلب چیست؟ احتمالاً تا به حال متوجه شده اید که وقتی ورزش می کنید، ضربان قلب سریع تری دارید و وقتی در حال استراحت هستید، ضربان قلبتان آهسته تر است. اما آیا تاکنون احساس کرده اید که بدون هیچ دلیلی ضربان قلبتان افزایش پیدا کرده است؟ افزایش ضربان قلب لزوماً مشکل سلامتی نگران کننده ای نیست. بلکه، ممکن است بر اثر شرایط خاصی از جمله واکنش به یک اتفاق یا بر اثر یک بیماری به وجود آمده باشد. وقتی احساس می کنید که قلبتان به صورت غیر منتظره ای در قفسه سینه می کوبد، نباید سریعاً نتیجه گیری کنید که مشکلی در قلبتان وجود دارد، اما در صورت ادامه ی آن بدون دلیل واضح و قابل توضیحی، به پزشک مراجعه کنید تا در مورد نگرانی های خود با او صحبت کنید.
۱. استرس و شرایط روانی
اضطراب و تنش روانی شدید: استرس‌های ناگهانی باعث افزایش ترشح هورمون‌هایی مانند آدرنالین می‌شود که فشار خون و ضربان قلب را به طور موقت افزایش می‌دهد.
حملات هراس (پانیک): در این حالت، فرد دچار تپش قلب ناگهانی، تعریق و احساس وحشت شدید می‌شود.
۲. تأثیر مواد محرک
کافئین و نوشیدنی‌های انرژی‌زا: مصرف زیاد این مواد باعث تحریک سیستم عصبی مرکزی و افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود.
سیگار و نیکوتین: این مواد عروق خونی را تنگ کرده و بار قلب را افزایش می‌دهند.
داروها یا مواد مخدر: استفاده از موادی مانند کوکائین یا آمفتامین‌ها می‌تواند منجر به این وضعیت شود.
۳. مشکلات هورمونی یا پزشکی
پرکاری تیروئید: افزایش فعالیت غده تیروئید می‌تواند به بالا رفتن متابولیسم بدن و افزایش ضربان قلب و فشار خون منجر شود.
فئوکروموسیتوما: یک تومور نادر در غده فوق کلیوی که هورمون‌های استرس‌زا را در سطح بالا تولید می‌کند.
نارسایی کلیه: ممکن است باعث افزایش فشار خون و علائم قلبی شود.
۴. داروها و مکمل‌ها
داروهای ضداحتقان: مانند قرص‌های سرماخوردگی که ترکیبات محرک دارند.
مکمل‌های بدنسازی یا انرژی‌زا: برخی از این محصولات حاوی موادی هستند که ضربان قلب را افزایش می‌دهند.
۵. عوامل محیطی و بدنی
فعالیت بدنی شدید: تمرینات سنگین می‌توانند ضربان قلب و فشار خون را موقتاً افزایش دهند.
گرما و کم‌آبی بدن: این شرایط می‌توانند باعث افزایش ضربان قلب و اختلالات فشار خون شوند.
۶. اختلالات قلبی-عروقی
آریتمی قلبی: ناهنجاری در ضربان قلب که می‌تواند فشار خون را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
تنگی یا انسداد عروق کرونر: ممکن است بدن برای جبران کمبود خون‌رسانی، ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد.
۷. آلرژی یا واکنش‌های حاد بدن
شوک آنافیلاکتیک: واکنش آلرژیک شدید که فشار خون را به شدت افزایش داده و باعث تپش قلب می‌شود.
۸. عوامل نادر دیگر
وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب): این عارضه شبانه می‌تواند فشار خون را در طول روز نیز افزایش دهد.
سندرم قلب شکسته: معمولاً ناشی از شوک‌های احساسی است که عملکرد قلب را مختل می‌کند.
ضربان قلب بالا چیست؟
به طور کلی، ضربان قلب در حالت استراحت باید حدود 60 تا 100 ضربان در دقیقه باشد. اگر ضربان قلب در حال استراحت بالاتر از 100 ضربان در دقیقه باشد، ضربان قلب سریع یا تاکی کاردی شناخته می شود و باید توسط پزشک بررسی شود.
چرا ضربان قلب من بالا است؟
در ادامه به چند علل شایع ضربان قلب بالا اشاره می شود:
- 1.استرس: وقتی بدن به موضوع استرس زا، ترسناک یا ناراحت کننده ای واکنش نشان می دهد شما ممکن است ترشح آدرنالین را تجربه کنید که می تواند ضربان قلب شما را افزایش دهد.
- 2.پرکاری تیروئید: داشتن هورمون تیروئید زیاد در سیستم بدنتان، ضربان قلب شما را سریعتر می کند و منجر به ضربان قلب سریع می شود.
- 3.کم خونی. اگر کم خونی دارید، گلبول قرمز کافی در بدنتان برای حمل اکسیژن به اندام های بدنتان وجود ندارد. قلب شما ممکن است سریع تر بزند تا این مشکل را جبران کند و خون غنی از اکسیژن را به اندام های بدنتان سریعتر برساند.
- 4.عوارض جانبی داروها: برخی از داروها ممکن است ضربان قلب شما را افزایش دهند مانند داروهایی که آسم، اضطراب، سرماخوردگی، افسردگی و فشارخون بالا را درمان می کنند.
- 5.مواد مخدر: کافئین، سیگار و الکل ممکن است باعث افزایش ضربان قلب بعد از مصرف این مواد شود. علاوه بر این، مواد مخدری مانند کوکائین نیز ممکن است این تأثیر را روی بدن شما داشته باشند.
- 6.فعالیت فیزیکی شدید: وقتی بیشتر از توان بدنی خود فعالیت می کنید، ضربان قلبتان سریعتر می زند تا این کمبود را جبران کند.
نکات مهم
- وقتی افزایش ضربان قلب به علت عوامل سبک زندگی باشد، کنترل استرس یا محدود کردن مصرف کافئین و غیره به شما کمک می کند که سریع زدن ضربان قلب را متوقف کنید.
- اگر مدت کوتاهی بعد از شروع مصرف داروی جدید، متوجه تغییر در ضربان قلب خود شده اید، از پزشک خود سؤال کنید که آیا داروی شما عامل این تغییر می باشد و در صورت امکان، یک داروی جایگزین را به شما پیشنهاد دهد و یا دوز داروی شما را تغییر دهد.
- وقتی ضربان قلب بیش از حد معمول، ناشی از شرایطی مانند کم خونی یا پرکاری تیروئید باشد، به پزشک مراجعه کنید و کنترل این شرایط به شما کمک می کند که ضربان قلبتان به حالت طبیعی برگردد.
مشکلات قلبی و بالا رفتن ضربان قلب
مشکلات قلبی نیز می توانند باعث ضربان قلب سریع شوند. برخی از افراد که مشکلات قلبی مادرزادی دارند، ممکن است یک ضربان قلب سریع را تجربه کنند. افراد دیگر که به مرور زمان دچار بیماری قلبی می شوند ممکن است متوجه شوند که ضربان قلبشان بسیار بالا می باشد. وقتی چیزی مانع از عملکرد صحیح قلبتان می شود، ممکن است باعث شود ضربان قلبتان سریع تر شود تا خون بیشتری را پمپاژ کند. مشکلات قلبی که باعث ضربان قلب سریع می شوند شامل موارد زیر هستند:
- نارسایی قلبی
- مشکلات ضربان قلب
- مشکلات دریچه قلب
- بیماری شریان کرونری
- بافت اسکاری که بعد از جراحی قلب تشکیل می شود.
اگر مشکل قلبی دارید و متوجه شده اید که ضربان قلبتان سریعتر از حد طبیعی می زند، به پزشک مراجعه کنید تا در مورد تغییر ایجاد شده صحبت کنید.
چگونه ضربان قلب خود را پایین آورید؟
- استرس خود را کنترل کنید: سعی کنید مراقبه ذهنی را تمرین کنید و برای انجام کارهایی که از آنها لذت می برید وقت بگذارید.
- روزانه 30 دقیقه ورزش کنید. فعالیت فیزیکی قلب شما را تقویت می کند به طوری که وقتی استراحت می کنید دیگر سخت کار کند.
- سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن منجر به ضربان قلب سریع می شود و یکی از علل پیشرو بیماری های قلبی می باشد.
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید. هر روز، روی خوردن غلات کامل، پروتئین، لبنیات کم چرب و خوردن میوه و سبزیجات تازه تمرکز کنید. سعی کنید مصرفی چربی های اشباع شده، چربی های ترانس، الکل، سدیم و شکر را محدود کنید.
- به پزشک مراجعه کنید. شما ممکن است برای کنترل ضربان قلب سریع خود به دارو نیاز داشته باشید، بنابراین اگر متوجه افزایش ضربان قلب شده اید به پزشک خود اطلاع دهید و آزمایشات توصیه شده و معاینات فیزیکی را انجام دهید.
- آزمایشات قلبی انجام دهید تا ببینید آیا شرایط قلبی شما به مداخله ی پزشکی نیاز دارد. این آزمایشات شامل آزمایش ضریب کلسیم، سی تی اسکن عروق کرونری، آنژیوگرافی، غربالگری عروق، نوار قلب، اکوکاردیوگرام، تست استرس قلب و غیره می شوند.
چه زمانی باید برای ضربان قلب سریع تحت مراقبت های اورژانسی قرار بگیرید؟
اگر ضربان قلب شما بسیار سریع باشد و علائم زیر را داشته باشید، باید به اورژانس مراجعه کنید:
- تنگی نفس
- احساس سرگیجه
- ضعف
- احساس غش یا غش کردن
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
