فشار خون پایین زمانی اتفاق می افتد که فشار خون پایین تر از حد نرمال برود، یعنی قلب، مغز و دیگر نقاط بدن ممکن است خون کافی دریافت نکنند. در بزرگسالان، فشار خون طبیعی بین ۹۰/۶۰ mmhg و ۱۲۰/۸۰ mmhg می باشد. اصطلاح پزشکی برای فشارخون پایین، هایپوتنشن یا افت فشار خون می باشد.
درمان فوری افت فشار خون: چه کار کنیم؟
اگر به طور ناگهانی دچار افت فشار خون شدید، برای درمان اورژانسی فشار خون پایین میتوانید از این راهکارهای ساده و سریع استفاده کنید:
- بنشینید یا دراز بکشید: در جایی امن بنشینید و سرتان را پایینتر از بدن قرار دهید یا پاهای خود را بالاتر از سطح قلب بگذارید تا خون به سمت مغز جریان یابد.
- آب بنوشید: یک لیوان آب بنوشید. هیدراتاسیون مجدد سریعترین راه برای افزایش حجم خون است.
- یک میان وعده شور بخورید: یک تکه نان خشک یا یک بسته نمک کوچک میتواند به طور موقت فشارخون شما تنظیم کند.
برای اطلاعات بیشتر درمورد درمان ارژانسی فشارخون پایین ویدیو زیر را ببینید:
راهکارهای خانگی برای مدیریت افت فشار خون
- هیدراته بمانید: در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید، به خصوص در هوای گرم و هنگام ورزش.
- مورد شماره ۳ فهمصرف نمک را افزایش دهید: البته این کار باید با مشورت پزشک باشد.رست
- وعدههای غذایی کوچک و مکرر: به جای سه وعده غذایی بزرگ، پنج یا شش وعده کوچک بخورید تا از افت ناگهانی فشار خون پس از غذا خوردن جلوگیری کنید.
- تغییر وضعیت آهسته: هنگام بلند شدن از تخت یا صندلی، به آرامی حرکت کنید تا به بدنتان فرصت دهید خود را تطبیق دهد.
- پوشیدن جورابهای فشاری: این جورابها میتوانند به بهبود گردش خون در پاها کمک کنند.
چه زمانی افت فشار خون خطرناک است؟
اگرچه افت فشار خون اغلب بیخطر است، اما در برخی موارد میتواند علامت هشدار باشد. اگر افت فشار خون ناگهانی شما با علائمی مانند غش کردن، درد در قفسه سینه، تنگی نفس یا گیجی شدید همراه بود، فورا به اورژانس مراجعه کنید.
مطالعه بیشتر: ایا فشار خون پایین باعث مرگ میشود
علل اصلی افت فشارخون چیست؟
علت افت فشار خون از فردی به فرد دیگر متفاوت است و همچنین برای هر فرد در گذر زمان تغییر می کند. افت فشار به میزان ۲۰ mmhg می تواند در برخی از افراد باعث بروز مشکلاتی شود و انواع و علل مختلفی دارد. کم فشاری خون شدید یا شوک می تواند بر اثر از دست دادن ناگهانی خون، عفونت شدید، حمله ی قلبی یا واکنش آلرژیک شدید اتفاق بیفتد. افت فشار خون وضعیتی زمانی رخ می دهد که از حالت دراز کشیده به حالت ایستاده تغییر وضعیت دهید.
این نوع فشار خون پایین معمولاً فقط چند ثانیه یا چند دقیقه طول می کشد. اگر این نوع افت فشار خون بعد از غذا خوردن رخ دهد، فشار خون وضعیتی بعد از غذا نامیده می شود و بیشتر در افراد مسن تر، افرادی با فشار خون بالا و افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اتفاق می افتد. فشار خون پایین با واسطه ی عصبی اغلب در افراد جوانتر و کودکان اتفاق می افتد و زمانی رخ می دهد که فرد به مدت طولانی در حالت ایستاده بوده است. داروها و مواد خاصی از جمله موارد زیر می توانند منجر به پایین آمدن فشار خون شوند:

- الکل
- داروهای ضدافسردگی خاص
- داروهای ضداضطراب
- داروهای ادرارآور
- داروهای قلب از جمله مواردی که برای درمان فشار خون بالا و بیماری قلبی کرونری استفاده می شوند.
- داروهای مورد استفاده برای جراحی
- مسکن ها
- آسیب عصبی ناشی از دیابت یا سایر اختلالات
- تغییر در ریتم قلب (آریتمی)
- عدم مصرف مایعات کافی
- نارسایی قلبی
علائم اصلی فشارخون پایین چیست؟
علائم فشار خون پایین ممکن است شامل موارد زیر شوند:
- تاری دید
- سرگیجه
- غش (سنکوپ کردن)
- سبکی سر
- حالت تهوع یا استفراغ
- خواب آلودگی
- ضعف
آزمایشات
مراقب سلامت، وضعیت سلامتی شما را برای تعیین علت فشار خون پایینتان بررسی می کند. علائم حیاتی شما اعم از دمای بدن، ضربان، میزان تنفس و فشار خون مرتباً بررسی خواهند شد و ممکن است لازم باشد برای مدتی در بیمارستان بررسی شوید. پزشک از شما سؤالات زیر را خواهد پرسید:
- فشار خون طبیعی شما چند است؟
- چه داروهایی مصرف می کنید؟
- آیا خوردن و آشامیدن شما طبیعی است؟
- اخیراً بیماری، تصادف یا آسیبی داشته اید؟
- آیا اخیراً دچار غش یا هوشیاری پایین شده اید؟
- چه علائم دیگری دارید؟
- آیا به هنگام ایستادن یا نشستن بعد از حالت دراز کشیده، احساس سرگیجه می کنید؟

همچنین ممکن است لازم باشد آزمایشات زیر را انجام دهید:
- پانل متابولیک پایه
- کشت خون برای بررسی عفونت
- شمارش کامل خون از جمله گلبول های سفید
- نوار قلب
- آزمایش ادرار
- تصویر اشعه ی ایکس از شکم
- تصویر اشعه ی ایکس از قفسه سینه
بهترین درمان برای فشارخون پایین
فشار خون پایین تر از حد طبیعی در فرد سالمی که موجب بروز علائم نمی شود، اغلب نیازی به درمان ندارد. در غیر این صورت، درمان به علت فشار خون پایین و علائم شما بستگی دارد. وقتی شما بر اثر فشار خون پایین، علائم پیدا می کنید، فوراً بنشینید یا دراز بکشید، سپس پاهای خود را نسبت به سطح قلبتان بالاتر ببرید. افت فشار خون شدید که بر اثر شوک ایجاد می شود، یک شرایط اورژانسی پزشکی است و ممکن است اقدامات زیر برای شما انجام شوند:
- از طریق یک سوزن درون وریدی، خون یا مایعات دیگر دریافت کنید.
- داروهای افزایش فشار خون دریافت کنید.
- داروهای دیگری مانند آنتی بیوتیک دریافت کنید.
درمان فشارخون پایین بعد از بلند شدن
درمان هایی برای درمان فشار خون پایین بعد از بلند شدن سریع شامل موارد زیر می شوند:
- اگر داروها علت فشار خون پایین شما باشند، پزشک ممکن است دوز داروی شما را تغییر دهد و یا داروی دیگری برای شما تجویز کند. قبل از صحبت با پزشک، مصرف داروی خود را قطع نکنید.
- پزشک شما ممکن است برای درمان کم آبی، نوشیدن مایعات بیشتری را توصیه کند.
- پوشیدن جوراب فشاری می تواند به جلوگیری از جمع شدن خون در پاها کمک کند. این کار می تواند باعث شود خون بیشتری در بالاتنه جمع شود.
عوارض احتمالی فشاخون پایین
سقوط ناشی از فشار خون پایین در بزرگسالان می تواند منجر به شکستگی لگن یا ستون فقرات شود. این آسیب ها می توانند سلامتی فرد و توانایی حرکت کردن را کاهش دهند. افت شدید و ناگهانی در فشار خون می تواند باعث کاهش اکسیژن بدن شود و می تواند به قلب، مغز و اندام های دیگر آسیب برساند. این نوع افت فشار خون در صورتی که فوراً درمان نشود، می تواند خطرناک باشد.
چه زمانی باید مراقبت های پزشکی دریافت کنید؟
اگر فشار خون پایین باعث از دست دادن هوشیاری شود، فوراً باید مراقبت های پزشکی دریافت کنید و یا با اورژانس تماس بگیرید. اگر فرد نفس نمی کشد و یا ضربان ندارد، عملیات احیا رو شروع کنید. اگر هر یک از علائم زیر را دارید، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- مدفوع سیاه یا مایل به قرمز
- درد قفسه سینه
- سرگیجه، سبکی سر
- غش کردن
- تب بالاتر از 101°F (38.3°C)
- ضربان قلب نامنظم
- تنگی نفس
بهترین راه پیشگیری از افت فشارخون چیست؟
پزشک شما ممکن است برای پیشگیری یا کاهش علائم، اقدامات زیر را توصیه کند:
- نوشیدن مایعات بیشتر
- بلند شدن آهسته بعد از نشستن یا دراز کشیدن
- پرهیز از نوشیدن الکل
- پرهیز از ایستادن به مدت طولانی (اگر افت فشار خون دارید)
- استفاده از جوراب فشاری تا خون در پاها جمع نشود